Λ. Μαλούτας: Ομιλία για την αναπτυξιακή πορεία της Δυτ. Μακεδονίας στον ενεργειακό τομέα

κ. Πρωθυπουργέ, κυρία Υπουργέ Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής, κύριε Πρόεδρε της ΔΕΗ, Αγαπητοί Προσκεκλημένοι,
με ιδιαίτερη χαρά αλλά και πολλές προσδοκίες σας καλωσορίζω στην πόλη της Κοζάνης, στον μεγαλύτερο Ενεργειακό Δήμο της Χώρας.
Tον Καλλικρατικό Δήμο που οριοθετείται προς βορρά απ΄ την λιγνιτική δραστηριότητα και προς νότο απ΄ τις λίμνες και τους υδροηλεκτρικούς σταθμούς παραγωγής ενέργειας κατά μήκος του Αλιάκμονα.
Η επίσκεψή σας πραγματοποιείται σε μια ιδιαίτερα κρίσιμη χρονική περίοδο, όχι μόνο για τον Δήμο μας, αλλά και για την ευρύτερη περιοχή του ενεργειακού άξονα της Δυτικής Μακεδονίας.
Οι εξελίξεις στον χώρο της Ενέργειας είναι καταιγιστικές και πρωτόγνωρες.
Οι υποχρεώσεις της Χώρας μας αναφορικά με την απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, θέτουν αυστηρά και πιεστικά χρονοδιαγράμματα. Παράλληλα, ο δεσμευτικός στόχος «20/20/20», απαιτεί τη χάραξη εναλλακτικών ενεργειακών στρατηγικών και σημαντική διείσδυση των ΑΠΕ στο ενεργειακό ισοζύγιο. Επιπλέον, από το 2013 και μετά, η επιβάρυνση της λιγνιτικής kWh με το φόρο διοξειδίου του άνθρακα, θα θέσει σε σημαντική πίεση το λιγνίτη.
Όλα τα προαναφερθέντα προφανώς και ανακινούν ερωτήματα, προβληματισμούς και κυρίως, εύλογες ανησυχίες από την πλευρά της τοπικής κοινωνίας.

Κύριε Πρόεδρε,
Εδώ και 60 περίπου χρόνια, ο ενεργειακός άξονας του λεκανοπεδίου έχει συνεισφέρει τα μέγιστα στον εξηλεκτρισμό της Χώρας, στην ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού, στην ανταγωνιστικότητα της εθνικής οικονομίας. Όμως, το τίμημα για την περιοχή μας ήταν υψηλό. Υποβάθμιση του αστικού και φυσικού περιβάλλοντος, μόνο-ειδίκευση της τοπικής οικονομίας, εξάλειψη παραδοσιακών μορφών επιχειρηματικότητας, διαμόρφωση μιας ιδιαίτερα ευάλωτης αγοράς εργασίας απέναντι στις επιλογές και τις προοπτικές της βιομηχανίας λιγνίτη.
Περισσότερο από 25% του ΑΕΠ της Δυτικής Μακεδονίας διαμορφώνεται από τις δραστηριότητες της ΔΕΗ. Κατά συνέπεια, μια βίαιη μείωση της εξορυκτικής δραστηριότητας, χωρίς ισοδύναμου αποτελέσματος αναπτυξιακές λύσεις και προοπτικές, θα ασκήσει τρομακτική πίεση στην οικονομία αλλά και την κοινωνική συνοχή ολόκληρης της περιφέρειας.
Και μάλιστα, σε μια περιφέρεια η οποία εμφανίζει πολύ υψηλά ποσοστά ανεργίας και μια σταδιακή και κλιμακούμενη μείωση του περιφερειακού ΑΕΠ. Είναι ενδεικτικό ότι ενώ το 2002, η Δυτική Μακεδονία κατείχε την 4η θέση μεταξύ των πιο πλούσιων περιφερειών της Ελλάδας, σήμερα, βρίσκεται στην 11η. Ενώ το 2004 παρήγαγε το 2,8% του εθνικού ΑΕΠ, σήμερα παράγει μόλις το 1,9%. Εξελίξεις ιδιαίτερα δυσοίωνες και ανησυχητικές .
Αποτελεί κατά συνέπεια επιτακτική ανάγκη η εκπόνηση και κυρίως η υλοποίηση ενός Σχεδίου το οποίο θα περιλαμβάνει εκτός των άλλων αντικατάσταση των υφιστάμενων λιγνιτικών μονάδων που θα δώσει τη δυνατότητα στον ενεργειακό άξονα να μεταβεί ώριμα, ήπια και βιώσιμα σε καθεστώς χαμηλότερης λιγνιτικής εξάρτησης.
Η επικείμενη κατασκευή της νέας μονάδας (Πτολεμαΐδα V) αποτελεί οπωσδήποτε μια σημαντική εξέλιξη στην κατεύθυνση αυτή που υπηρετεί περιβαλλοντικούς αναπτυξιακούς οικονομικούς και εθνικούς σκοπούς.
Οι μετεγκαταστάσεις των οικισμών που βιώνουν καθημερινά το πιεστικό πρόβλημα της περιβαλλοντικής υποβάθμισης πρέπει να δρομολογηθούν το συντομότερο δυνατό.
Χαιρετίζω θερμά στο σημείο αυτό την Νομοθετική πρωτοβουλία σας για την μετεγκατάσταση της Ακρινής. Μια πρωτοβουλία που δικαιώνει τον μακρύ και δίκαιο αγώνα των κατοίκων της.
Ο τομέας της ενέργειας θα πρέπει να παραμείνει κυρίαρχος πυλώνας της τοπικής οικονομίας. Απαιτείται όμως να διευρυνθεί πέρα από τα όρια του λιγνίτη, που η εκμετάλλευσή του πρέπει να είναι πλήρης και με όλους τους περιβαλλοντικούς όρους. Η περιοχή μας διαθέτει όλες τις προϋποθέσεις, υποδομές, ανθρώπινο δυναμικό και κουλτούρα, για να γίνει κέντρο της πράσινης ανάπτυξης.
Εδώ στη Δυτική Μακεδονία μπορούμε να αποδείξουμε ότι λιγνίτης, υδροηλεκτρικά και ΑΠΕ μπορούν να συνυπάρξουν.
Απαιτείται η ανάπτυξη επιχειρηματικών δράσεων που στηρίζονται στη Γνώση, στην Έρευνα στην Καινοτομία και βεβαίως, στα φυσικά διαθέσιμα και συγκριτικά πλεονεκτήματα της ευρύτερης περιοχής. Απαιτείται η αξιοποίηση της γεωγραφικής μας θέσης στα νότια-δυτικά Βαλκάνια με όρους εξωστρέφειας και ανταγωνιστικότητας.
Στην κατεύθυνση αυτή, η ύπαρξη του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας, του ΤΕΙ αλλά και των ερευνητικών κέντρων της περιοχής αποτελούν αδιαπραγμάτευτα, τους σημαντικότερους συντελεστές οι οποίοι θα κληθούν να διαμορφώσουν τις κατάλληλες συνθήκες αλλά και να αποτελέσουν την κρίσιμη μάζα έντασης γνώσης.
Αυτό θεωρώ ως το κυρίαρχο στοίχημα για την περιοχή μας. Αυτός πρέπει να είναι ο «Οδικός Χάρτης» της επόμενης δεκαετίας. Ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού, επένδυση στην επιχειρηματική καινοτομία, στήριξη της ερευνητικής αριστείας, μετάβαση στην Οικονομία της Γνώσης.

Κύριε Πρωθυπουργέ,

Παρακολουθούμε με αγωνία την προσπάθειά σας, τις πρωτοβουλίες σας στο εσωτερικό το εξωτερικό για να βγει η χώρα από την κρίση, μια κρίση που η περιοχή μας ζει πιο έντονα από την υπόλοιπη χώρα.
Γνωρίζουμε ότι ένα μέρος αυτής της προσπάθειας για την ανάκαμψη της χώρας πέφτει και στις δικές μας πλάτες. Σ΄ αυτήν την κατεύθυνση βρίσκονται και οι προτάσεις μας για την επιβίωση και την ανάπτυξη της περιοχής.
Θα ήθελα να σας καλωσορίσω για μια ακόμη φορά, να σας ευχαριστήσω για τη σημερινή παρουσία σας στην πόλη της Κοζάνης και να σας μεταφέρω την αγωνία αλλά και τις ελπίδες όλων των συμπολιτών μου.