ΔΕΗ: Βλέποντας τους πελάτες της να φεύγουν!...

Άρθρο του Χρυσόστομου Χρηστίδη, τ. Δ/τή ΔΕΗ, ΔΣ Ελληνικής Επιτροπής Φωτισμού, 1/3/10

“…..διεύρυνση του ανταγωνισμού στη λιανική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας αναμένεται μέσα στο 2010 και στη ΔEH εκφράζονται ήδη οι πρώτες ανησυχίες, καθώς οι συνολικές απώλειες υπολογίζονται στα 400 εκατ. € σε ετήσια βάση…” από το energia.gr

Οι ειδήσεις είναι πλέον καθημερινές. Ιδιωτικές εμπορικές εταιρίες ενέργειας, βασισμένες στην τωρινή χαμηλή Οριακή Τιμή του Συστήματος (ΟΤΣ), συνάπτουν συμβόλαια ηλεκτροδότησης μεγάλων και μεσαίων πελατών της ΔΕΗ με χαμηλότερη τιμή στην kwh. Είναι τα περίεργα παιχνίδια του τρόπου λειτουργίας της απελευθερωμένης μας αγοράς. Όταν είναι υψηλή η ΟΤΣ οι ίδιες εταιρίες πουλάνε ενέργεια στο σύστημα θησαυρίζοντας και όταν είναι χαμηλή κερδίζουν τους πελάτες της με10%-20% έκπτωση! “Καί ο σκύλος χορτάτος καί η πίττα ολάκερη!”
Διαθέτοντας, στην κυριολεξία, ένα γραφείο με μερικά computers, έχουν την ευελιξία να προσφέρουν μειωμένες τιμές τις οποίες δυσκολεύεται να παρακολουθήσει η ΔΕΗ αδύναμη να αντιδράσει στη μείωση των πελατών της.
Φορτωμένη με τα βάρη της κατασκευής και λειτουργίας των εγκαταστάσεών της στην παραγωγή, τη μεταφορά και τη διανομή, καθώς και με τις διάφορες υπηρεσίες κοινής ωφέλειας, τις οποίες προσφέρει χωρίς αντάλλαγμα, δύσκολα θα μειώσει τις τιμές της ώστε να συγκρατήσει τους πελάτες.
Μία περίπτωση υπάρχει μόνο. Να τους προσφέρει και άλλες υπηρεσίες πέραν της ηλεκτροδότησης. Χρόνια τώρα, όταν συζητιόταν ακόμη η απελευθέρωση της ενέργειας, κυρίως στα συνδικάτα των Δημόσιων Ηλεκτρικών Εταιριών της Ευρώπης, υπήρχε ο προβληματισμός του πώς θα αντιδράσουν αυτές στο άνοιγμα της αγοράς που θα έβαζε στο παιχνίδι της εμπορίας τις μικρές ευέλικτες επιχειρήσεις.
Τότε διατυπώθηκε για πρώτη φορά πολύ εύστοχα ο όρος “mission: service public”. Να αλλάξει δηλαδή η αποστολή των μεγάλων ηλεκτρικών επιχειρήσεων και από πωλητές ηλεκτρικής ενέργειας να γίνουν πωλητές υπηρεσιών. Όταν ο πελάτης δει ότι μπορείς να του προσφέρεις συμβουλές για την εξοικονόμηση στην κατανάλωσή του, να του προτείνεις μέτρα βελτίωσης της ενεργειακής του απόδοσης και να μπορείς αυτά τα μέτρα να τα εφαρμόσεις, με αποτέλεσμα τη μείωση των εξόδων του κατά 30-40%, δεν πρόκειται να πάει στον ιδιώτη πάροχο που θα του κάνει 10% ή20% έκπτωση στο ρεύμα.
Η πώληση εναλλακτικών προϊόντων και υπηρεσιών έχει αναπτυχθεί από τις μεγάλες ηλεκτρικές εταιρίες στο εξωτερικό με θεαματικά στην πλειοψηφία τους αποτελέσματα. Μια πολύ συγγενική προς την πώληση ηλ.ενέργειας υπηρεσία είναι η διαχείριση του φωτισμού.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα η θυγατρική της Γαλλικής ΔΕΗ, η CITELUM, που ειδικεύεται στις υπηρεσίες φωτισμού πόλεων. Ξεκίνησε το 1993 με 3 άτομα, σήμερα έχει προσωπικό 1800 ατόμων, διαχειρίζεται 2 εκατ. φωτιστικά σημεία σε όλο τον κόσμο και είχε καθαρά κέρδη το 2008 ύψους 11 εκατ.€. Το ίδιο κάνουν και οι ηλεκτρικές ΕΟΝ και RWE στη Γερμανία, η ENEL στην Ιταλία κ.ά.
Η Ελληνική Επιτροπή Φωτισμού (ΕΦΕ) έχει προτείνει 2 πεδία όπου θα μπορούσε η ΔΕΗ να αναπτύξει δραστηριότητα με μεγάλα οφέλη οικονομικά, περιβαλλοντικά και κοινωνικά. Για τα πεδία αυτά, που είναι η βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης στον υπαίθριο φωτισμό και στις καταναλώσεις των καταστημάτων λιανικής, έχει συμμετάσχει η ΕΦΕ στην κατάρτιση Πρότυπων Καινοτόμων Σχεδίων Ανάπτυξης (ΠΚΣΑ) που αφορούσαν το ένα στο φωτισμό όλης της Περιφέρειας Θεσσαλίας και το άλλο –“ΜΙΚΡΕΝΕΡΓΕΙΝ”- στα καταστήματα λιανικής του ιστορικού κέντρου της Κέρκυρας.
Οι δυνατότητες της ΔΕΗ στην ανάπτυξη των παραπάνω υπηρεσιών είναι γνωστές σε όλο το φάσμα των στελεχών της και στους τέως επικεφαλής της, μετά την επιτυχία ενός πιλοτικού προγράμματος βελτίωσης Δημοτικού φωτισμού που έγινε στη Λάρισα και τη βράβευση του “ΜΙΚΡΕΝΕΡΓΕΙΝ” από το ΥΠΟΙΟ.

Τις γνωστοποιούμε και στη σημερινή Διοίκηση ευελπιστώντας στην άμεση ανταπόκρισή της πριν εκμεταλλευθούν άλλοι τη μεγάλη ευκαιρία προσφέροντας τις υπηρεσίες βελτίωσης, οπότε σίγουρα η ΔΕΗ θα είναι η χαμένη:

1. Oι Δήμοι, οι Νομαρχίες και το Υπουργείο υποδομών, μέσω των φωτισμών οδών, πλατειών, αρτηριών, κόμβων, σηράγγων κ.λ.π. είναι από τους μεγαλύτερους πελάτες της ΔΕΗ, με καταναλώσεις που εκτιμώνται στα 2 δις kwh/έτος. Οι ετήσιες εισπράξεις της από αυτές τις καταναλώσεις ανέρχονται στα 200 και πλέον εκατ.€. Με ένα ποσοστό κέρδους 15% έχει προ φόρων 30 εκατ.€/έτος.
Η πρόταση είναι να συνάψει η ΔΕΗ 10ετή συμφωνία με τους εν λόγω πελάτες χρεώνοντάς τους με 160 εκατ.€ αντί των 200 κάθε χρόνο και με όρο να διαχειριστεί τον υπαίθριο φωτισμό τους με στόχο τη βελτίωση της απόδοσής του. Στα 10 έτη θα παρακρατήσει 1,6 δις.
Το έργο βελτίωσης θα δώσει μέσο όρο εξοικονόμησης 40%. Επομένως η ΔΕΗ θα τροφοδοτήσει τις συγκεκριμένες εγκαταστάσεις με 12 δις kwh τη 10ετία, που θα της κοστίσουν 1 δις €. Οι υπόλοιπες 8 δις kwh που εξοικονομούνται δε θα τις κοστίσουν τίποτε εφόσον δεν θα παραχθούν. Θα κερδίσει όμως από το χρηματιστήριο ρύπων περί τα 200 εκατ. που θα προστεθούν στις εισπράξεις του 1,6 δις. Θα έχει επομένως στη 10ετία εισπράξεις 1,8 δις. Το έργο βελτίωσης θα κοστίσει περί τα 300 εκατ.€.
Συνεπώς η ΔΕΗ θα έχει στη 10ετία συνολικό κέρδος 1,8–1,3=0,50 δις € έναντι των 0,30 δις που θα είχε χωρίς το έργο βελτίωσης.
Συγχρόνως όμως οι πελάτες της θα έχουν 40 εκατ.€ όφελος το χρόνο το οποίο μετά τη 10ετία θα ξεπερνά τα 100 εκατ. κάθε χρόνο. (Βλ. σημείωση)
Μετά τη 10ετή συμφωνία, με τις νέες αυξημένες τιμές της kwh, η ΔΕΗ, σύμφωνα με τους υπολογισμούς μας, θα έχει λίγο περισσότερα έσοδα από το αν δεν έπαιρνε κανένα μέτρο εξοικονόμησης, οι πελάτες της θα έχουν ετήσιο όφελος πάνω από 100 εκατ.€, ενώ το ηλεκτρικό σύστημα της χώρας δε θα χρειαστεί την προσθήκη νέας ισχύος αιχμής ύψους 200 MW και κόστους περίπου 150 εκατ. €.
Στα μη διασυνδεδεμένα νησιά, όπου η ΔΕΗ έχει ζημιές περί τα 300 εκατ.€ το χρόνο, τα κέρδη της θα είναι πολύ περισσότερα.

2. Πολλαπλάσια οφέλη θα έχει να πετύχει η ΔΕΗ αν αναπτύξει, με βάση το ΜΙΚΡΕΝΕΡΓΕΙΝ, την υπηρεσία βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης στις εγκαταστάσεις των μικρών καταστημάτων όπου τα περιθώρια, λόγω της έλλειψης εξειδικευμένων συμβούλων, είναι πολύ μεγάλα. Αρκεί να αναλογιστεί κανείς ότι η εξοικονόμηση ενέργειας που υπολογίστηκε για τα 3000 καταστήματα της Κέρκυρας αγγίζει τα 20 εκατ. kwh/έτος.

Σημ.Το όφελος αυτό αναλογεί, για μια πόλη στο μέγεθος της Λάρισας, σε 200.000 €/έτος κατά τη 10ετία των μέτρων και σε 500.000 €/έτος στη συνέχεια.