Ευρωπαϊκή Επιτροπή: Στρατηγική για την αναζωογόνηση της παγκόσμιας δράσης μετά την Κοπεγχάγη

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε σήμερα στρατηγική με στόχο να συμβάλει στη διαφύλαξη της δυναμικής των παγκόσμιων προσπαθειών για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Η ανακοίνωση προτείνει η ΕΕ να φροντίσει για την άμεση εφαρμογή της συμφωνίας της Κοπεγχάγης του περασμένου Δεκεμβρίου, ιδίως με την «γρήγορη χορήγηση» χρηματοδοτικής βοήθειας προς τις αναπτυσσόμενες χώρες. Παράλληλα, η ΕΕ πρέπει να συνεχίσει να πιέζει για ισχυρή και νομικά δεσμευτική παγκόσμια συμφωνία όλων των χωρών όσον αφορά την ανάληψη πραγματικής δράσης για το κλίμα. Προς τούτο θα απαιτηθεί η ενσωμάτωση της συμφωνίας της Κοπεγχάγης στις διαπραγματεύσεις των Ηνωμένων Εθνών και η αντιμετώπιση των αδυναμιών του Πρωτοκόλλου του Κιότο. Η δυναμική ενεργοποίηση της ΕΕ θα είναι το κλειδί για την προώθηση της στήριξης των διαπραγματεύσεων στα Ηνωμένα Έθνη και η Επιτροπή θα αναλάβει αυτή την προσπάθεια, σε στενή συνεργασία με το Συμβούλιο.

Ο Πρόεδρος της Επιτροπής κ. José Manuel Barroso, δήλωσε: « Η Επιτροπή είναι αποφασισμένη να συνεχίσει με αμείωτο ρυθμό τις προσπάθειές της για την ανάληψη παγκόσμιας δράσης ενόψει της κλιματικής αλλαγής. Η σημερινή ανακοίνωση περιγράφει με σαφήνεια την στρατηγική ως προς τις ενέργειες που απαιτούνται για την αναζωογόνηση των διεθνών διαπραγματεύσεων και για την δέσμευση των εταίρων μας ως προς το θέμα αυτό» Θα ζητήσω από το επόμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο να υποστηρίξει αυτήν την στρατηγική ενόψει μάλιστα και των περεταίρω διαβουλεύσεις που ζήτησα από την Επίτροπο HEDEGAARD να πραγματοποιήσει με βασικούς διεθνείς εταίρους.»

Η κα. Connie Hedegaard, Επίτροπος για την δράση για το κλίμα, δήλωσε: «Η κλιματική αλλαγή πάντως μπορεί να ελεγχθεί μόνο εάν όλες οι χώρες με τις μεγαλύτερες εκπομπές αερίων αναλάβουν δράση. Είναι προφανές ότι κανείς δεν πιστεύει όσο εγώ ότι θα μπορούσαμε να πετύχουμε μια τέτοια συμφωνία στο Μεξικό, αλλά τα μηνύματα από τις διάφορες πρωτεύουσες των χωρών με τις μεγαλύτερες εκπομπές δεν είναι και τόσο ενθαρρυντικά. Στην Κοπεγχάγη ο κόσμος είχε μια μοναδική ευκαιρία αλλά δεν την αξιοποίησε πλήρως. Τώρα πλέον πρέπει να συνεχίσουμε με αμείωτο ρυθμό τις προσπάθειές μας και να κάνουμε ό,τι μπορούμε για την επίτευξη συγκεκριμένων αποτελεσμάτων στην Κανκούν, εξασφαλίζοντας το αργότερο στη Ν. Αφρική συμφωνία για τη νομική μορφή της αντίστοιχης πράξης. Η Κοπεγχάγη αποτέλεσε βήμα προόδου. Ακόμη και αν η Συμφωνία της Κοπεγχάγης δεν αποδείχθηκε αντάξια των φιλοδοξιών της Ευρώπης, δεδομένου ότι τυγχάνει ολοένα και μεγαλύτερης υποστήριξης ανά την υφήλιο, δίνει την ευκαιρία στην ΕΕ να αξιοποιήσει αυτή την κατάσταση και να τη μετατρέψει σε δράση. Εάν θέλουμε πραγματικά να αποδείξουμε ότι είμαστε έτοιμοι η Ευρώπη να πρωτοστατήσει στον τομέα αυτό θα πρέπει να αναλάβουμε συγκεκριμένη και αποφασιστική δράση ώστε να καταστούμε η φιλικότερη για το κλίμα περιοχή ανά την υφήλιο, ενισχύοντας παράλληλα την ασφάλεια του ενεργειακού μας εφοδιασμού, τονώνοντας την οικολογικότερη οικονομική ανάπτυξη και δημιουργώντας νέες θέσεις εργασίας. Πρέπει επίσης να αναβαθμίσουμε την προσέγγισή μας για την οικοδόμηση εμπιστοσύνης και κατανόησης. Προς τούτο προτίθεμαι σε άμεσο μέλλον να συναντήσω πολλούς από τους εταίρους μας.»

Το χρονοδιάγραμμα των διαπραγματεύσεων
Η ανακοίνωση προτείνει συγκεκριμένη πορεία για τη διαπραγματευτική διαδικασία στα ΗΕ η οποία θα αρχίσει τον Απρίλιο. Η πολιτική καθοδήγηση όσον αφορά τη συμφωνία της Κοπεγχάγης – η οποία δεν εγκρίθηκε επισήμως ως απόφαση του ΟΗΕ – θα πρέπει να ενσωματωθεί στα διαπραγματευτικά κείμενα των ΗΕ που θα αποτελέσουν τη βάση της μελλοντικής παγκόσμιας συμφωνίας για το κλίμα. Η ΕΕ θα πρέπει να είναι έτοιμη να επιτύχει νομικά δεσμευτική παγκόσμια συμφωνία στη διάσκεψη των ΗΕ για το κλίμα που θα πραγματοποιηθεί στην Κανκούν του Μεξικό, στο τέλος του έτους, αλλά η Επιτροπή αναγνωρίζει ότι οι παρατηρούμενες διαφορές απόψεων μεταξύ των χωρών ενδέχεται να καθυστερήσουν τη σύναψη συμφωνίας μέχρι το 2011. Η ΕΕ είναι έτοιμη αλλά ο κόσμος ενδέχεται να μην είναι και γι αυτό η προσέγγισή μας πρέπει να είναι σταδιακή.

Η συμφωνία της Κοπεγχάγης

Η συμφωνία της Κοπεγχάγης αποτελεί βήμα προόδου όσον αφορά την επίτευξη των στόχων της ΕΕ για τη σύναψη νομικά δεσμευτικής παγκόσμιας συμφωνίας για το κλίμα, η οποία θα πρέπει να τεθεί σε ισχύ το 2013, ήτοι στο τέλος της πρώτης περιόδου ανάληψης υποχρεώσεων βάσει του πρωτοκόλλου του Κιότο. Η συμφωνία εγκρίνει τον βασικό στόχο της ΕΕ που προβλέπει ότι η άνοδος των θερμοκρασιών στην επιφάνεια του πλανήτη δεν θα υπερβεί τους 2ºC συγκριτικά προς τις επικρατούσες θερμοκρασίες πριν από τη βιομηχανική εποχή, ώστε να αποφευχθούν οι πλέον οδυνηρές συνέπειες της αλλαγής του κλίματος.

Μέχρι σήμερα οι βιομηχανικές και αναπτυσσόμενες χώρες που αντιπροσωπεύουν περισσότερο από 80% των παγκόσμιων εκπομπών αερίου τους θερμοκηπίου έχουν καταχωρήσει τους στόχους της δράσης που αναλαμβάνουν για τις εκπομπές στην εν λόγω συμφωνία. Εξ αυτού καθίσταται σαφές ότι τα περισσότερα κράτη είναι αποφασισμένα να εντείνουν τις προσπάθειες που καταβάλουν για να αντιμετωπιστεί η αλλαγή του κλίματος.

Η ακεραιότητα του περιβάλλοντος

Οι διεθνείς διαδικασίες θα πρέπει να εξασφαλίσουν ότι η μελλοντική παγκόσμια συμφωνία θα χαρακτηρίζεται από υψηλό επίπεδο περιβαλλοντικής ακεραιότητας και ότι όντως θα εξασφαλίζει άνοδο των θερμοκρασιών που δεν θα υπερβαίνει τους 2°C. Το πρωτόκολλο του Κιότο εξακολουθεί να αποτελεί το κύριο στοιχείο για την οικοδόμηση της αντίστοιχης διαδικασίας στα ΗΕ αλλά ο περιορισμένος αριθμός που καλύπτει και οι σοβαρές του αδυναμίες επιβάλλεται να αντιμετωπιστούν. Εάν συνεχισθούν οι εν λόγω αδυναμίες, που αφορούν τους κανόνες συνυπολογισμού των εκπομπών από τα δάση και τη διαχείριση των επιπλέον εθνικών δικαιωμάτων εκπομπής από την περίοδο 2008-2012, υπάρχει κίνδυνος σχεδόν να μηδενιστούν οι δεσμεύσεις που έχουν αναλάβει ήδη οι βιομηχανικές χώρες σχετικά με τη μείωση του εκπομπών.

Ο πρωταγωνιστικός ρόλος της ΕΕ

Η Επιτροπή θεωρεί ότι η ΕΕ επιβάλλεται να πρωτοστατήσει αναλαμβάνοντας συγκεκριμένη δράση ώστε να καταστεί η πλέον φιλική για το περιβάλλον περιοχή ανά την υφήλιο στο πλαίσιο της στρατηγικής για την Ευρώπη του 2020 που προτάθηκε στις 3 Μαρτίου (βλ. IP/10/225). Η ΕΕ έχει δεσμευθεί να μειώσει τις εκπομπές της κατά 20% σχετικά με τα επίπεδα του 1990 μέχρι το 2020 καθώς και να τις συρρικνώσει περαιτέρω φθάνοντας το 30%, εάν άλλες μείζονος σημασίας οικονομίες συμφωνήσουν να επωμισθούν τα βάρη που τους αναλογούν στο πλαίσιο της εν λόγω παγκόσμιας προσπάθειας. Πριν από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Ιουνίου η Επιτροπή θα προετοιμάσει μιαν ανάλυση σχετικά με τι πρακτικές πολιτικές θα χρειάζονταν, ώστε να μειωθούν κατά 30% οι εκπομπές. Αργότερα η Επιτροπή θα σκιαγραφήσει την πορεία για τη μετάβαση της ΕΕ σε μια οικονομία χαμηλής ανάλωσης άνθρακα μέχρι το 2050. Σύμφωνα με την στρατηγική της ΕΕ για το 2020 ο στόχος αυτός θα επιτευχθεί με έξυπνες λύσεις που δεν θα ελέγχουν μόνο την κλιματική αλλαγή αλλά θα διασφαλίζουν την ενεργειακή ασφάλεια και θα ευνοούν την δημιουργία θέσεων εργασίας.

Η εξασφάλιση της άμεσης χορήγησης των χρηματοδοτήσεων

Η Επιτροπή προτείνει να αρχίσει αμέσως η ΕΕ να εφαρμόζει τη συμφωνία της Κοπεγχάγης. Η άμεση υλοποίηση των δεσμεύσεων που έχει αναλάβει η ΕΕ για παροχή 2,4 δισεκατ. ευρώ με διαδικασίες ταχείας προώθησης της χρηματοοικονομικής ενίσχυσης στις αναπτυσσόμενες χώρες κάθε χρόνο κατά την περίοδο 2010-2012 είναι καθοριστικής σημασίας τόσο για την αξιοπιστία της ΕΕ όσο και για τη βελτίωση των δυνατοτήτων των ως άνω χωρών να αντιμετωπίσουν την αλλαγή του κλίματος. Η Επιτροπή είναι έτοιμη να εξασφαλίσει τον καλό συντονισμό της ενίσχυσης της ΕΕ.

Η προώθηση των αγορών άνθρακα

Η ανακοίνωση υπογραμμίζει ότι η ΕΕ οφείλει να εξακολουθήσει να καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια για την προαγωγή της ανάπτυξης της διεθνούς αγοράς άνθρακα, που είναι ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη των επενδύσεων που συνεπάγονται χαμηλή ανάλωση άνθρακα και την οικονομικά αποτελεσματική μείωση των παγκόσμιων εκπομπών. Η αγορά του άνθρακα μπορεί επίσης να εξασφαλίσει μείζονος σημασίας χρηματοοικονομικές ροές προς τις αναπτυσσόμενες χώρες.

Ενίσχυση της προβολής

Η ΕΕ θα πρέπει να ενισχύσει την προσέγγισή της για τη λήψη μέτρων οικοδόμησης της εμπιστοσύνης, ώστε να καταστεί δυνατή η σύναψη παγκόσμιας συμφωνίας και η διερεύνηση των δυνατοτήτων λήψης ειδικών αποφάσεων προσανατολισμένων προς την ανάληψη δράσης στην Κανκούν. Η Επιτροπή θα αναλάβει τις ενέργειες προβολής της προσέγγισης σε στενή συνεργασία με το Συμβούλιο και την Προεδρία και προτίθεται να ενθαρρύνει και να συνδράμει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ώστε να εξασφαλιστεί η πλήρης συμμετοχή κοινοβουλευτικών εκπροσώπων από καθοριστικής σημασίας χώρες- εταίρους.

Περαιτέρω πληροφορίες (στην αγγλική γλώσσα):

http://ec.europa.eu/environment/climat/future_action_com.htm .