Γνωμοδότηση Ν.Σ. Κοζάνης για ΜΠΕ ορυχείου Ποντοκώμης -Μαυροπηγής
Το Νομαρχιακό Συμβούλιο Κοζάνης κατά τη συνεδρίασή του την Παρασκευή 26 Μαρτίου 2010, αποφάσισε ομόφωνα ότι:
«Αντιλαμβανόμενοι τους λόγους εθνικού συμφέροντος και την ανάγκη διαφύλαξης της υγείας των κατοίκων της περιοχής, δεδομένου ότι η έγκριση της ΜΠΕ αποτελεί προϋπόθεση τόσο για τη δημοπράτηση του νέου ΑΗΣ Πτολεμαΐδα V και την επακόλουθη ταχεία αντικατάσταση των λειτουργουσών ρυπογόνων Μονάδων ΑΗΣ, όσο και για την έναρξη και ολοκλήρωση των διαδικασιών αναγκαστικών απαλλοτριώσεων των οικισμών Ποντοκώμης και Μαυροπηγής:
Γνωμοδοτούμε αρνητικά για το σύνολο της υποβληθείσας ΜΠΕ, με εξαίρεση θετικής γνωμοδότησης ΜΟΝΟ σε ότι αφορά την επέκταση των αδειοδοτημένων ορίων των ορυχείων στους οικισμούς των Δημοτικών Διαμερισμάτων Ποντοκώμης και Μαυροπηγής, στα αντίστοιχα αγροκτήματα αυτών, καθώς και στο αγρόκτημα Κομάνου, χωρίς όμως να περιλαμβάνονται κτηματικές περιοχές των Δημοτικών Διαμερισμάτων Προαστίου και Ασβεστόπετρας, με τους παρακάτω όρους που αποτελούν αναγκαία συνθήκη και θα πρέπει να περιλαμβάνονται με σαφήνεια στην ΚΥΑ έκδοσης Περιβαλλοντικών Όρων:
α. Να προηγηθεί χρονικά της έναρξης εκσκαφών στην περιοχή ΟΠΚ1 (1.345 στρέμματα περίπου), η διασφάλιση της αμετάκλητης υλοποίησης της αναγκαστικής απαλλοτρίωσης των οικισμών Ποντοκώμης (ΟΠΚ3) και Μαυροπηγής (ΟΔΠ4). Ενδεικτικά, θα μπορούσε η παραπάνω διασφάλιση να επιτευχθεί με την άμεση εκταμίευση ποσού έναντι των οριστικών τιμών και ποσών, που αναλογούν στις εκτάσεις ΟΠΚ3 και ΟΔΠ4.
β. Να προηγηθεί χρονικά της έναρξης εκσκαφών στην περιοχή ΟΠΚ1, ειδική τεχνική μελέτη που θα αντιμετωπίζει τη συγκέντρωση, απόθεση και διαχείριση της φυτικής γης που προκύπτει από τις νέες εκτάσεις εκσκαφών, ως πολύτιμο αγαθό, για τη χρήση της στις αποκαταστάσεις. Η μελέτη θα πρέπει να κατατεθεί για έγκριση στην αρμόδια Υπηρεσία της Ν.Α. Κοζάνης.
Προτείνουμε την υποβολή νέας ΜΠΕ που να αντιμετωπίζει την περιβαλλοντική αποκατάσταση του συνόλου της περιοχής δραστηριοτήτων της ΔΕΗ δηλ. της έκτασης των σημερινών αδειοδοτημένων 141.000 περίπου στρ., διότι:
Το περιβάλλον πρέπει να αντιμετωπίζεται συνολικά, καθώς οι επιπτώσεις σ’ αυτό είναι προσθετικές χρονικά και χωροταξικά.
Πρέπει να επανεξεταστεί ο χωροταξικός σχεδιασμός των χρήσεων μετά το πέρας των αποκαταστάσεων στο σύνολο των μελετών και οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις της δραστηριότητας των ορυχείων στην άμεση και ευρύτερη περιοχή, κατά τη διάρκεια λειτουργίας τους.
Η ανωτέρω ανάγκη ενισχύεται και από την άμεση αποδοχή, από το μελετητή της ΜΠΕ, των διατυπωθεισών ελλείψεων, κατά την παρουσία του στην υπόψη συνεδρίαση του Νομαρχιακού Συμβουλίου Κοζάνης.
Ειδικότερα, στη νέα ΜΠΕ, που θα πρέπει να κατατεθεί στο ΥΠΕΚΑ/ΕΥΠΕ εντός τεσσάρων (4) μηνών από την έγκριση της ΚΥΑ έκδοσης Περιβαλλοντικών Όρων σε εφαρμογή της παρούσας απόφασης του Νομαρχιακού Συμβουλίου Κοζάνης, πρέπει να προβλέπονται ή να τη συνοδεύουν επικαιροποιημένα στοιχεία που αφορούν το σύνολο των δραστηριοτήτων της ΔΕΗ Α.Ε. και των επιπτώσεων αυτών στο περιβάλλον.
Ως σημαντικότερα αυτών θεωρούμε τα παρακάτω:
α. Πρόβλεψη της μετεγκατάστασης του οικισμού Ακρινής σύμφωνα με την επίσημη εξαγγελία – δέσμευση του Πρωθυπουργού μας κ. Γιώργου Παπανδρέου και επιπλέον σύμφωνα με τα πορίσματα της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Προστασίας Περιβάλλοντος της Βουλής των Ελλήνων (Ιούνιος 2008), καθώς και του Συνηγόρου του Πολίτη (Μάρτιος 2009), τις προβλέψεις της ΚΥΑ έκδοσης Περιβαλλοντικών Όρων για την εκμετάλλευση του ορυχείου Πτολεμαΐδας (Οκτώβριος 2003) καθώς και του άρθρου 17 του Συντάγματος της Ελλάδας.
β. Προβλέψεις για ορθολογική εκμετάλλευση του λιγνίτη, με την εφαρμογή των βέλτιστων διαθέσιμων τεχνολογιών, την αύξηση της ενεργειακής απόδοσης και τη συνδυασμένη καύση λιγνίτη με άλλα καύσιμα π.χ. φυσικό αέριο, ενεργειακά φυτά.
γ. Κατάθεση στις Υπηρεσίες της Ν.Α. Κοζάνης για έγκριση, επικαιροποιημένης και βελτιωμένης Ειδικής Τεχνικής Μελέτης Εφαρμογής, η οποία θα λαμβάνει υπόψη τη διεθνή πρακτική σε ότι αφορά στον τομέα των αποκαταστάσεων και τη διασύνδεση και συνύπαρξη των σχεδιαζόμενων δραστηριοτήτων με τις τοπικές κοινωνίες.
δ. Κατάθεση στις Υπηρεσίες της Ν.Α. Κοζάνης για έγκριση, Ειδικής Μελέτης συγκέντρωσης, συντήρησης, βελτίωσης και διαχείρισης της φυτικής γης με μεθοδολογία και σαφή χρονοδιαγράμματα.
ε. Ενσωμάτωση στον προϋπολογισμό των έργων αποκατάστασης, του κόστους των μελετών και της κατασκευής του συνόλου των έργων που θίγονται από τη λειτουργία των ορυχείων και αναφέρονται στην κατατεθείσα ΜΠΕ ή/και στην επικαιροποιημένη – αναθεωρημένη ΜΠΕ που θα επανέλθει στο Νομαρχιακό Συμβούλιο Κοζάνης, με ρεαλιστικά κόστη.
στ. Διατύπωση μέτρων διαφύλαξης της υγείας των κατοίκων της άμεσα πληττόμενης και της ευρύτερης περιοχής καθ’ όλη τη διάρκεια λειτουργίας των δραστηριοτήτων της ΔΕΗ.
ζ. Δημιουργία ζωνών πρασίνου, με ορθολογική χωροταξική και λειτουργική κατανομή, σε εφαρμογή ειδικού Master Plan.
η. Σύνταξη ειδικής τεχνικής μελέτης για τη βέλτιστη γεωργική εκμετάλλευση των αποκατεστημένων εκτάσεων, παίρνοντας υπόψη τη διεθνή εμπειρία, τις ανάγκες της περιοχής και την αξιοποίηση των έργων αποκατάστασης που θα υλοποιηθούν. Θα πρέπει να υπάρξει ειδική μέριμνα για την ανάπτυξη στην περιοχή και αξιοποίηση από τη ΔΕΗ της καλλιέργειας ενεργειακών φυτών και σε αποκατεστημένες εκτάσεις.
θ. Σύνταξη ειδικής δασικής – φυτοτεχνικής μελέτης για την ανάλυση των συνθηκών εγκατάστασης δασικών ιθαγενών ειδών, οικολογικά προσαρμοσμένων στο περιβάλλον και στις σχεδιαζόμενες χρήσεις, με στόχο τη δημιουργία σταθερών δασικών οικοσυστημάτων.
ι. Σύνταξη υδρογεωλογικής και υδρολογικής μελέτης υδατικού ισοζυγίου τα πορίσματα της οποίας θα ενσωματωθούν στη νέα ΜΠΕ.
ια. Καθολική εφαρμογή συστήματος ταινιόδρομων μεταφοράς κλειστού τύπου για τη μεταφορά τέφρας και σκεπάστρων για τη μεταφορά των αγόνων και του λιγνίτη.
ιβ. Εφαρμογή της χρήσης οργανικών γαλακτωμάτων για τον περιορισμό της σκόνης των ορυχείων, σύμφωνα με τη διεθνή πρακτική, για εξοικονόμηση του υδάτινου δυναμικού.
ιγ. Πρόβλεψη δυνατότητας του Νομάρχη για αναστολή λειτουργίας των ορυχείων, όταν οι συνθήκες ατμοσφαιρικής επιβάρυνσης του περιβάλλοντος το επιβάλλουν.
ιδ. Μέριμνα για ένταξη, στο σχεδιασμό της αποκατάστασης των ορυχείων, του «χωροταξικού σχεδιασμού του ολοκληρωμένου κέντρου μηχανοκίνητου αθλητισμού και εναλλακτικών μορφών ανάπτυξης στην ευρύτερη περιοχή των ορυχείων της ΔΕΗ» με αναγκαία επιφάνεια ανάπτυξης περίπου 3.000 στρέμματα.
ιε. Λήψη μέτρων για την αντιμετώπιση του θορύβου, με στόχο την προστασία των κατοίκων των οικισμών της ευρύτερης περιοχής.
ιστ. Σαφή τεκμηρίωση των επιπτώσεων του έργου στο ατμοσφαιρικό περιβάλλον της περιοχής και διατύπωση τεκμηριωμένων προτάσεων προκειμένου, να μην παραβιάζονται οι οριακές τιμές τις οποίες προβλέπει η Ελληνική και Ευρωπαϊκή νομοθεσία για την ποιότητα του αέρα καθώς και η συστηματική παρακολούθηση των επιπτώσεων.
Το ανωτέρω είναι πολύ σημαντικό καθόσον ήδη το ατμοσφαιρικό περιβάλλον στην περιοχή είναι ιδιαίτερα επιβαρυμένο αθροιστικά από τις υπάρχουσες δραστηριότητες της ΔΕΗ Α.Ε., με σημαντικότερο παράδειγμα τις συχνές υπερβάσεις των νομοθετημένων ορίων για τα εισπνεύσιμα σωματίδια.
Προκειμένου η νέα ΜΠΕ να αποτελέσει ουσιαστική παρέμβαση με στόχο τη βιώσιμη διαχείριση και προστασία – επαναφορά του φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος στην περιοχή μελέτης και να τύχει της αποδοχής του Νομαρχιακού Συμβουλίου Κοζάνης, προτάθηκε στη ΔΕΗ και έγινε κατ’ αρχήν αποδεκτό, από τον αρμόδιο Γενικό Δ/ντή Ορυχείων κ. Λάππα Δημ. που παρίστατο κατά τη συνεδρίαση του Νομαρχιακού Συμβουλίου (Ν.Σ.) Κοζάνης, το παρακάτω:
Συστήνεται κοινή ομάδα καθοδήγησης – συνεργασίας, με τη ΔΕΗ και το μελετητή, κατά τη σύνταξη και οριστικοποίηση της νέας ΜΠΕ για το σύνολο της έκτασης. Η παραπάνω ομάδα θα αποτελείται από εκπροσώπους / επιστήμονες που θα ορισθούν αρμοδίως από τη Ν.Α. Κοζάνης, την Αναπτυξιακή Δυτικής Μακεδονίας Α.Ε. – ΑΝΚΟ, το Τ.Ε.Ε. / Τμήμα Δυτ. Μακεδονίας και τυχόν άλλους σχετικούς φορείς.
Προτείνεται η διάρκεια ισχύος των Περιβαλλοντικών Όρων για την θετική γνωμοδότηση της παρούσας απόφασης να είναι τρία (3) έτη έτσι ώστε να αντικατασταθούν – επεκταθούν, με την έκδοση νέων Περιβαλλοντικών Όρων με την κατάθεση της προτεινόμενης νέας ΜΠΕ που θα περιλαμβάνει τις ανωτέρω προτάσεις του Νομαρχιακού Συμβουλίου (Ν.Σ.) Κοζάνης διαφυλάσσοντας, με τον τρόπο αυτό, την περιβαλλοντική διάσταση του έργου αποκατάστασης των ορυχείων και τις αποφάσεις επί των προσφυγών της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Κοζάνης στο Συμβούλιο της Επικρατείας, που αναμένονται στο αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα.
Στα πλαίσια της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης θα πρέπει να ληφθεί μέριμνα για την τροποποίηση του Άρθρου 9 του Ν.2941/2001 που προβλέπει τη δέσμευση, από τη ΔΕΗ, των αγροτικών εκτάσεων που απαλλοτριώνονται και να επανέλθει ο όρος όπως ίσχυε με το Άρθρο 1 του Ν.1280/1982 ο οποίος προβλέπει την επαναπόδοση των εκτάσεων στο Δημόσιο χωρίς αντάλλαγμα.
Στόχος δεν είναι η ΔΕΗ Α.Ε. να αποτελέσει μελλοντικά το μεγαλύτερο γαιοκτήμονα της περιοχής, αποδυναμώνοντας ακόμη περισσότερο τις τοπικές κοινωνίες σε μια εποχή που μετά το τέλος των δραστηριοτήτων της θα πληγούν σημαντικά. Η ΔΕΗ Α.Ε., στα πλαίσια της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης, έχει χρέος να μεριμνήσει για την επαναπόδοση των εδαφών στις τοπικές κοινωνίες ώστε να είναι εφικτή και η οικονομική βιωσιμότητα των κατοίκων της ευρύτερης περιοχής.
Προτείνεται η σύσταση και λειτουργία «μηχανισμού υλοποίησης και παρακολούθησης της αποκατάστασης του περιβάλλοντος για την επίτευξη ενός ισορροπημένου οικοσυστήματος» και γενικότερα υποστήριξης των αρμόδιων Υπηρεσιών στον έλεγχο τήρησης των προβλεπόμενων περιβαλλοντικών όρων (ισχύοντες και αυτοί που θα εκδοθούν).
Οι βασικές αρχές σύστασης και λειτουργίας του παραπάνω μηχανισμού καθώς και οι αρμοδιότητες αυτού, θα διατυπωθούν με μέριμνα της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Κοζάνης και σε εφαρμογή των προβλεπόμενων στους Περιβαλλοντικούς Όρους του έργου».
Δημοσίευση σχολίου